Afgelopen zondag zat Aafje Terlaak Poot uit Joure met haar dummy en fineliner voor haar iPad. Om 13 uur Britse tijd begon een modelsessie van de Scottish Borders Life Drawing Club via Zoom en daar was ze bij. Model Kat nam elke paar minuten een andere pose aan, en Aafje schetste dat het een lieve lust was. En met haar zo’n honderd anderen, over de hele wereld. ,,Koest sjen dat it by de ien noch moarns betiid wie en by de oar al nacht.’’

Bijna een jaar geleden studeerde Aafje af aan de Kunstacademie Friesland. Haar droom kwam uit, ze kon nu beginnen als teken- en schilderdocent. Als kind al hield ze van tekenen, maar het was vaak haar oudere zus die kleurwedstrijdjes won. ,,Sy koe moaier tusken de lyntsjes kleure.’’ Ze werd lerares en volgde schilderlessen in haar vrije tijd. Nu ze de Kunstacademie heeft afgerond wil ze beide werkzaamheden combineren, maar corona houdt dat nog even tegen.

Afgelopen zomer zag ze bij een Facebook-vriendin dat die online met een schetsgroep meedeed. Ze zocht de groep op, en kwam zo de Scottish Borders Life Drawing Club op het spoor, een pagina in 2015 opgezet door kunstenaar Deryck Henley uit Selfkirk. Sinds de lockdown organiseert hij wekelijks digitale bijeenkomsten modeltekenen, en hebben zich vanuit allerlei landen leden aangemeld. ,,Ofrûne snein hiene wie it oer coronakapsels. Eltsenien hie der lêst fan, oer de hiele wrâld.’’

Wie mee wil doen aan een bijeenkomst maakt een bijdrage over aan Henley via Buymeacoffee.com. Hij deelt de opbrengsten 50-50 met het model van de dag. ,,Ast betelle hast, krijst in link tastjoerd foar in Zoom-gearkomst.’’

Henley is de ‘master’ aan het roer. Hij bepaalt waarover wordt gepraat, regelt een model en houdt de tijd bij. ,,Hy hat it wekkertsje derby!’’ Een model poseert steeds een vast aantal minuten in vooraf bepaalde poses en wisselt geregeld. Daarna mag hij of zij nog een aantal zelfgekozen poses aannemen, korter of langer. ,,Soms 1 minuut, soms 20. Mei tuskentroch efkes skoft.’’ Zowel het model als de kunstenaars kunnen dan even de benen strekken en de ogen rust geven. De hele sessie duurt drie uur.

Model Kat van afgelopen zaterdag komt uit de Verenigde Staten. Op Valentijnsdag poseerden de Belgische Katie en Piet. ,,En in pear wike lien wie der een manlik model út Israël.’’ Op Oudjaarsdag was er zelfs een New Years Eve Marathon van 8 uur, met acht modellen die elkaar het stokje overdroegen. Na afloop van de bijeenkomst laten de deelnemers elkaar hun schetsen zien via het scherm, en bespreken ze die met elkaar. ,,It fielt as freonen’’, zegt Aafje.

Het maken van foto’s (screenshots) van de modellen is niet toegestaan, het delen van werk wel. Op Facebook is te zien hoe uiteenlopend de stijlen van de kunstenaars zijn. Sommigen werken in houtskool of krijt, anderen met stift, potlood of fineliner, een enkeling in collage of met gemengde technieken. ,,Ik lear der in hiel soad fan’’, zegt Aafje. Vooral omdat ze elke week aanschuift.

,,Op ‘e akademy tekende ik mei houtskool op grutte fellen A0. Mar dat monumintale past net by de iPad. Dus no tekenje ik mei in fineliner yn dummy’s op A4-formaat.’’ Ze begon aarzelend. ,,Ik seach hoe goed dy oaren binne en tocht ‘o help’. Mar hoe mear ast dochst, hoe mear as doarest. En it is dochs feilich, oan dyn eigen tafel.’’ Ze heeft al vijf dummy’s volgetekend, sinds ze meedoet.

Uit de grote groep deelnemers heeft Henley enkelen benaderd voor een boek, dat hij met een Deense collega wil maken. Het gaat om een verzameling ‘portraits of people you never met’ (mensen die je nooit hebt ontmoet). ,,Hy hat my ek frege. Ik mei it portret, in selsportet en in artist statement stoere. Elke dielnimmend keunstner krijt fjouwer siden.’’

Henley koppelde haar aan oud-illustrator Scott McKowen uit Stratford in Canada. Zij en Scott ontmoetten elkaar online en lieten elkaar via de digitale kanalen hun huis en werkplek zien. ,,Wy hawwe screenshots naam om bylden fêst te hâlden.’’ Zij koos ervoor Scott te schilderen, zittend aan zijn werktafel. Hij was gefascineerd door een fotootje dat achter haar hing, waarop ze met haar zusjes staat. In zijn uiterst fijnlijnige portret van haar, is die foto op de achtergrond ook helemaal uitgewerkt. Aafje stond er versteld van.

Of het boek er komt, is nog afwachten. ,,Der moatte noch sponsors socht wurde.’’ Maar dat maakt haar eigenlijk niet uit. Ze concludeert: ,,Al fyn ik de lockdown net leuk, der rolje dochs leuke dingen út.’’